آشنایی مختصر با رادیوگرافی قفسه سینه CXR

رادیوگرافی یا عکسبرداری با اشعه ایکس از سینه

 

آشنایی مختصر با رادیوگرافی قفسه سینه

رادیوگرافی قفسه سینه تصاویری از قلب ، ریه‌ها ، عروق خونی ، مجاری هوایی و استخوان‌های قفسه سینه و ستون فقرات تولید می‌کند.

رادیوگرافی قفسه سینه می‌تواند مایعات داخل یا اطراف ریه‌ها یا هوای اطراف ریه‌ها را آشکار سازد . اگر با درد قفسه سینه ، آسیب به قفسه سینه یا تنگی نفس  به پیش پزشک بروید ،  ابتدا رادیوگرافی قفسه سینه از شما گرفته میشود. با استفاده از این تصاویر پزشک میتواند وجود مشکلاتی همچون مشکلات قلبی ، ذات الریه، هواجنبی ، دنده شکسته ، آمفیزم   )Emphysema( ، سرطان یا هر یک از شرایط دیگر را تعیین کند.

رادیوگرافی قفسه سینه یک روش عمومی برای تشخیص بیماری هاست. از این روش می‌توان برای تعیین موثر بودن یک درمان خاص نیز استفاده کرد . برخی از افراد یک سری رادیوگرافی قفسه سینه در طول زمان های مختلف انجام  می‌دهند تا وجود مشکل ، بهتر شدن یا بدتر شدن آن تعیین گردد.

رادیوگرافی قفسه سینه به پزشک کمک می‌کند مشکلات موجود در قلب و ریه‌ها را تشخیص دهد .

رادیولوژی از مجاری ادراری (IVP)

 

رادیوگرافی IVP روشی برای تصویربرداری از کلیه ها ، حالب ها و مثانه است که در آن از مواد حاجب حاوی ید استفاده می شود.
هنگامیکه ماده حاجب حاوی ید به یک ورید تزریق شود ؛ این موارد از طریق جریان خون از کلیه ها عبور کرده و جمع آوری می شوند و سبب روشن تر دیده شدن مجاری ادراری از کلیه ها تا مثانه می شوند .
تصاویر ایجاد شده بوسیله اشعه X به رادیولوژیست کمک می کند تا آناتومی و عملکرد کلیه ها ، حالب و مثانه را بخوبی بررسی نماید.

 

کاربردهای این روش تصویربرداری چیست؟
رادیوگرافی به روش (IVP) به رادیولوژیست کمک می کند تا اختلالات و ناهنجاری های سیتم ادراری را بررسی کند از جمله بررسی چگونگی و سرعت و نحوه دفع و انتقال مایعات را در بدن بیمار نشان می دهد.
این روش برای کمک به تشخیص علائمی نظیر رویت خون در ادرار یا درد در پهلوها (کلیه ها) بکار می رود.

رادیوگرافی لوبوساکرال ( LSS X-RAY )

 

رادیوگرافی کمر و ستون مهره ها هرچند با انجام پرتونگاری ساده کمک زیادی به تشخیص فتق دیسک نمی‌کند٬ اما روش مناسب و لازم برای موارد مشکوک است. همچنین برای رد کردن تشخیص بیماری‌ها و ضایعات دیگر کمک می‌کند.
 

آمادگی برای رادیوگرافی لوبوساکرال :

رادیوگرافی دستگاه گوارش فوقانی

رادیوگرافی دستگاه گوارش فوقانی یا (Upper GI) نوعی رادیوگرافی و تصویربرداری بوسیله اشعه X است که مری ، معده و بخش ابتدایی روده کوچک (دئودنوم) را بوسیله اشعه X ایجاد شده توسط دستگاه رادیوگرافی یا فلوروسکوپی و مواد حاجب خوراکی (باریم) نشان داده و بررسی می کند.

به روشی که در آن بوسیله رادیوگرافی حلق و مری را بررسی می کنند روش "بلع باریم " (Barium swallow) می گویند.
 

در برخی موارد ممکن است علاوه بر باریم خوراکی ؛ به بیمار نوعی قرص و مواد گازدار مانند سودا نیز داده شود تا به بهتر شدن تصاویر کمک کند .
به این روش Double contrast upper GI گفته می شود .

رادیوگرافی دستگاه گوارش تحتانی (باریم انما ) ( Barium enema )

 

رادیوگرافی دستگاه گوارش تحتانی که به آن باریم انما نیز گفته می شود روشی است که برای عکسبرداری از روده بزرگ بکار می رود .
این روش به بررسی کولون صعودی (راست) ، کولون عرضی ، کولون نزولی (چپ) سیگموئید و رکتوم کمک می کند .
در این روش ممکن است آپاندیس و بخش انتهایی روده کوچک نیز بررسی شوند.

رادیوگرافی KUB

پرتونگاری ساده از دستگاه ادراری بعنوان آزمون مقدماتی جهت مطالعه کلیه ها، حالب ها، مثانه در سل یا تومورها رابطه با سنگهای ادراری حاجب در کلیه ها، پروستات و مثانه و نشان دادن سایه بافت نرم کلیه ها انجام می شود. در صورت اورژانس نبودن و فوریت نداشتن، این آزمون حتماً با آمادگی روده ای انجام می شود.

آمادگی برای رادیوگرافی لوبوساکرال و KUB   :

آرتروگرافی

روشی است برای مطالعه ی ساختمان های داخلی مفاصل بدن که با ترزیق ماده ی کنتراست زا در مفصل کنتراست مصنوعی ایجاد کرده وسپس تحت پوزیسیون های متفاوت از آن رادیوگرافی بعمل می آورند .
آرتروگرافی اندام فوقانی            
آرترو گرافی اندام فوقانی شامل مچ دست آرنج وشانه است.
1 -  آرترو گرافی مچ دست : Arthrography of Wrist    
 مطالعه  ساختمان داخلی مچ دست با ترزیق ماده ی کنتراست زای غیریونی به داخل کپسول مفصلی را آرتروگرافی مچ دست می نامند
2 -   آرتروگرافی آرنج : Arthrography of Elbow    
مطالعه رادیولوژیک فضای مفصلی داخل آرنج با تزریق ماده حاجب محلول درآب غیرروغنی آرتروگرافی آرنج نامیده میشود.این روش نسبت به سایر مفاصل کمتر متداول است.
 روش های تزریق ماده حاجب به 3صورت :
* آرتروگرافی
* پنموآرتروگرافی
* آرتروگرافی دوبل کنتراست
3 -  آرتروگرافی شانه :    Arthrography of Shoulder    
 مطاله ی پرتوشناختی مفصل شانه با ترزیق ماده ی حاجب محلول در آب غیر یونی را آرتروگرافی شانه می گویند.
 نحوه انجام ازمایش
* تصویربرداری مقدماتی ،شامل APبا چرخش به داخل وخارج بازو ونمای آگزیال که در این صورت اگر کلسیفیکاسیون واجسام شل باشد دیده می شود.
* بیمار سوپاین روی تخت قرار گرفته وعضلات را شل کرده ، بازوی مورد نظر با ابداکسیون از تنه دور شده و تا حد امکان به خارج می چرخد .
* ضدعفونی کردن مفصل شانه
* سوزن ترزیقی نازک وظریف ودارای برش کوتاه است که سطح آنرا با Noracaine ،1% آغشته کردیم تا مسیر محل ترزیق بی حس شده وبدون درد باشد .
حدود 6-8 میلی لیتر بسته به حجم وظرفیت ماده ی کنتراست زا ترزیق می شود ودر صورت دابل کنتراست بودن ،3-5 میلی لیتر همراه با 15 سانتی متر مکعب هوا در محل موردمورد نظر  ترزیق می شود. تمامی این مراحل با کمک دسگاه سی تی اسکن مولتی اسلایس و یا رادیوگرافی انجام می شود و در مرحله آخر تحت دستگاه MRI مورد برسی قرار می گیرد..

آرتروگرافی اندام تحتانی

OPG چیست

OPG مخفف کلمه  Ortho Pantomo Gram می باشد .

 ریشه Ortho به عنوان ارتودنتیک به دندان باز می گردد.

 ریشه Pan به سیستم نمایش پانورامیک باز می گردد که با اجرای تکنیک ایجاد می شود.

توموگرام یک تصویر اشعه x است که توسط فوکوس روی یک صفحه منفرد از بدن بیمار ایجاد می شود.

 دستگاه OPG به صورت خاصی طراحی شده است که تصویر x-ray توموگرافیک پانورامیک از دندان ها و فک و مفصل TMJ در اختیار قرار می دهد.

 اساس فیزیکی کار مشابه توموگرامهای معمولی است. با این تفاوت که صفحه فوکوس OPG دارای انحنایی مطابق با انحناهای فک ها است.

رادیوگرافی قفسه سینه ( Chest X-Ray )

عکسبرداری قفسه سینه رایج ترین تصویربرداری اشعه X است که انجام می گیرد.
در این عکس ، قلب، ریه ها ف مسیرهای تنفسی ، عروق خونی و استخوان های قفسه سینه و ستون مهره ها دیده می شوند.
در این شیوه بدن و اندام مورد نظر در معرض اشعه X قرار گرفته و تصاویر از آن بخش ها تهیه می شوند.
این روش را می توان اولین و متداولترین روش عکسبرداری پزشکی دانست.

موارد استفاده از این روش چیست؟

بیوپسی یا نمونه برداری چیست و انواع روش های انجام آن چگونه است؟

بیوپسی روشی برای برداشتن قسمتی از بافت یا نمونه‌ای از سلول‌های بدن است تا بتوان آن را در آزمایشگاه تجزیه و تحلیل کرد. آزمایش‌های تصویربرداری مانند اشعه ایکس در تشخیص توده‌ها یا مناطق غیرطبیعی بسیار مفید هستند؛ اما قابلیت تمایز بین بافت‌های سرطانی و غیر سرطانی را ندارند. تنها راه تشخیص قطعی اکثر سرطان‌ها، انجام بیوپسی است. بیوپسی روشی کم‌خطر و بدون درد است.

دلایل انجام بیوپسی چیست؟

در صورتی که بیمار دارای علائمی از بیماری سرطان باشد، پزشک معمولا بیوپسی از آن قسمت بدن را درخواست می‌کند. معمولا درخواست بیوپسی در بیماران مشکوک به سرطان اتفاق می‌افتد اما بدین معنا نیست که بیمار حتما دچار سرطان شده است.

پزشکان از بیوپسی برای بررسی اینکه آیا ناهنجاری‌های بدن بیمار ناشی از سرطان یا سایر شرایط است، استفاده می‌کنند. به عنوان مثال اگر زنی در سینه (پستان) خود توده‌ای داشته باشد که با تست‌های تصویربرداری تایید شده باشد، بیوپسی تنها راه تعیین این است که آیا وی به سرطان پستان مبتلا است یا بیماری غیرسرطانی مانند فیبروز پلی کیستیک دارد.

انواع بیوپسی چیست و چگونه انجام می شود؟